— Esta iniciativa, que se asenta no informe Draghi, proporciona o marco para o traballo da Comisión en materia de competitividade neste mandato.
— O Compás marca o camiño para que Europa se converta no lugar onde se inventen, fabriquen e comercialicen produtos limpos, tecnoloxías do futuro e servizos
Bruxelas, 30 de xaneiro de 2025. A Comisión presentou onte o Compás para a Competitividade, a primeira iniciativa de gran alcance deste mandato, que aporta un marco estratéxico claro para orientar o traballo da Comisión.
O Compás marca o camiño para que Europa se converta no lugar onde se inventen, fabriquen e comercialicen produtos limpos, tecnoloxías do futuro e servizos, ao mesmo tempo que se erixe no primeiro continente que logra a neutralidade climática.
Nas dúas últimas décadas, Europa non seguiu o ritmo doutras grandes economías debido a unha brecha persistente no aumento da produtividade. A UE ten o que fai falta para inverter esta tendencia, cunha man de obra formada e con talento, capital, aforros, o seu mercado único e as súas infraestruturas sociais únicas, sempre que actúe de forma urxente para facer fronte ás barreiras de longa duración e ás deficiencias estruturais que a frean.
En palabras da presidenta da Comisión Europea, Úrsula von der Leyen: «Europa ten todo o que fai falta para triunfar na carreira por alcanzar a cima. Pero, ao mesmo tempo, debemos corrixir as nosas debilidades se queremos recuperar a competitividade. O Compás para a Competitividade transforma as recomendacións excelentes do informe Draghi nunha folla de ruta. Así que agora temos un plan e tamén a vontade política. O que importa é a rapidez e a unidade, porque o mundo non está á nosa espera. Todos os Estados membros da UE están de acordo con isto, así que imos converter este consenso en acción».
Tres ámbitos de actuación principais: innovación, descarbonización e seguridade
O informe Draghi identificou tres imperativos transformadores para impulsar a competitividade, e o Compás establece un enfoque e unha selección de medidas emblemáticas con vistas a facer realidade cada un destes imperativos:
- Reducir a brecha de innovación: A UE debe reactivar o seu motor de innovación. Queremos crear un hábitat para as empresas emerxentes innovadoras xoves, promover o liderazgo industrial en sectores de alto crecemento baseados en tecnoloxías profundas e promover a difusión de tecnoloxías entre empresas e pemes establecidas. A este respecto, a Comisión proporá as iniciativas «Xigafábricas de IA» e «Aplicar a IA» con vistas a impulsar o desenvolvemento da intelixencia artificial e que a industria a adopte en sectores clave. Ademais, presentará plans de acción en canto a materiais avanzados, a tecnoloxía cuántica, a biotecnoloxía, a robótica e as tecnoloxías espaciais. Unha Estratexia para as Empresas Emerxentes e en Expansión da UE específica abordará os obstáculos que impiden a aparición e expansión de novas empresas. Unha proposta de réxime xurídico n.º 28 simplificará as normas aplicables, incluídos os aspectos correspondentes do Dereito de sociedades, as normas sobre insolvencia, a lexislación laboral e fiscal, e reducirá o custo dos fracasos empresariais. Deste xeito, as empresas innovadoras se beneficiarán dun conxunto único de normas onde queira que invertan e operen no mercado único.
- Unha folla de ruta conxunta para a descarbonización e a competitividade: O compás constatou a importancia que ten o problema dos prezos elevados e volátiles da enerxía, polo que establece ámbitos de intervención para facilitar o acceso a unha enerxía limpa asumible. O próximo Pacto Industrial Limpo establecerá un enfoque de descarbonización impulsado pola competitividade, que pretende que a UE sexa un lugar atractivo para a fabricación, tamén no caso das industrias de gran consumo enerxético, e promover as tecnoloxías limpas e os novos modelos de negocio circulares. Un Plan de Acción para unha Enerxía Asumible contribuirá a reducir os prezos e custos da enerxía, mentres que unha Lei de Aceleración da Descarbonización Industrial ampliará a concesión axilizada de permisos aos sectores en transición. Ademais, o Compás prevé plans de acción a medida para os sectores de gran consumo enerxético, como o aceiro, os metais e os produtos químicos, que aínda sendo a columna vertebral do sistema europeo de fabricación, son os máis vulnerables nesta fase da transición.
- Reducir as dependencias excesivas e aumentar a seguridade: A capacidade da UE para diversificar e reducir as dependencias dependerá de que se creen asociacións eficaces. A UE xa conta coa rede maior e de crecemento máis rápido de acordos comerciais do mundo, con 76 países que representan case a metade do comercio da UE. Coas vistas a seguir diversificando e potenciando as nosas cadeas de subministro, o Compás fai referencia a unha nova serie de Asociacións de Comercio e Investimento Limpos que deben contribuír a asegurar o subministro de materias primas, enerxías limpas, combustibles sostibles para o transporte e tecnoloxías limpas de todo o mundo. No mercado interior, a revisión das normas de contratación pública permitirá introducir unha prioridade europea na contratación pública para sectores e tecnoloxías fundamentais.
Cinco facilitadores horizontais para a competitividade
Os tres piares complétanse con cinco facilitadores horizontais, que son esenciais para apoiar a competitividade en todos os sectores:
- Simplificación: Este facilitador pretende reducir drásticamente a carga normativa e administrativa. Tamén implica un esforzo sistemático por simplificar, axilizar e facilitar os procedementos de acceso aos fondos da UE e as decisións administrativas da Unión. A próxima proposta Ómnibus simplificará a presentación de información sobre sostibilidade, dilixencia debida e taxonomía. Ademais, a Comisión facilitará a actividade empresarial de milleiros de pequenas empresas de capitalización media. O Compás establece o obxectivo de reducir ao menos nun 25 % a carga administrativa para as empresas, e ao menos nun 35 %, para as pemes.
- Reducir os obstáculos ao mercado único: Durante trinta anos, o mercado único foi o motor de competitividade de Europa e demostrou a súa eficacia. Para mellorar o seu funcionamento en todas as industrias, unha Estratexia Horizontal para o Mercado Único modernizará o marco de gobernanza, ao tempo que elimina as barreiras dentro da UE e evita que se creen outras novas. Ademais, a Comisión aproveitará a oportunidade para que os procesos de elaboración de normas sexan máis rápidos e accesibles, especialmente no que se refire ás pemes e as empresas emerxentes.
- Financiación da competitividade: A UE non conta cun mercado de capitais eficiente que converta o aforro en investimentos. A Comisión presentará unha Unión Europea do Aforro e de Investimento para crear novos produtos de aforro e investimento, ofrecer incentivos ao capital risco e garantir que os investimentos flúan sen fisuras por toda a UE. Grazas á reorientación do orzamento da UE, racionalizarase o acceso aos fondos da Unión en sintonía coas prioridades da UE.
- Promover as capacidades profesionais e o emprego de calidade: A base da competitividade de Europa son os seus cidadáns. Para que haxa unha correspondencia alta entre as capacidades das persoas e as demandas do mercado laboral, a Comisión presentará unha iniciativa dirixida a crear unha Unión das Capacidades. Esta unión centrarase na inversión, o aprendizaxe permanente e dos adultos, a creación de capacidades con visión de futuro, a retención de capacidades, a mobilidade xusta, a atracción e inserción laboral da inmigración cualificada e o recoñecemento dos diversos tipos de formación para que as persoas poidan traballar en toda a nosa Unión.
- Mellor coordinación das políticas a escala nacional e da UE: A Comisión introducirá tamén unha Ferramenta de Coordinación da Competitividade, que colaborará cos Estados membros para garantir que se apliquen os obxectivos políticos compartidos da UE a escala nacional e da Unión, identificar proxectos transfronteirizos de interese europeo e continuar as reformas e investimentos conexos. No próximo marco financeiro plurianual, un Fondo de Competitividade substituirá varios instrumentos financeiros da UE que existen actualmente e teñen obxectivos similares, de xeito que se faciliten axudas á execución de accións no marco da Ferramenta de Coordinación da Competitividade.
Contexto
O 27 de novembro de 2024, a presidenta Von der Leyen anunciou un Compás para a Competitividade como a primeira iniciativa de calado da Comisión neste mandato. Esta iniciativa, que se asenta no informe Draghi, proporciona o marco para o traballo da Comisión en materia de competitividade neste mandato.
No seu discurso sobre o estado da Unión Europea de 2023, a presidenta Von der Leyen anunciou que pedira ao ex-primeiro ministro italiano, Mario Draghi, que elaborase un informe sobre o futuro da competitividade europea. O informe advirte de que Europa xa non poderá seguir baseándose en moitos dos factores que contribuíron ao crecemento no pasado. Nel establécese un diagnóstico claro e fórmanse recomendacións concretas para situar a Europa nunha traxectoria distinta. Moitas das recomendacións xa se reflicten nas orientacións políticas e nas cartas de mandato da presidenta aos membros do Colexio de Comisarios.
Fonte: Comisión Europea
